Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753
Pimpinello(-à-berrugo)
Poterium verrucosum
Rosaceae
Àutri noum : Armentalo-fèro, Freissineto.
Nom en français : Pimprenelle à fruits verruqueux.
Descripcioun :Aquesto pimpinello-à-berrugo trachis dins la garrigo e li tepiero seco de nòsti colo. Sèmblo proun à la pimpenello, Poterium sanguisorba, mai es uno planto pu pichoto e li fueioun an de dènt mai prefoundo. Lou soulet biais segur de la destria èi de regarda li fru que soun eici forço berrugous (fotò). Coumpara emé la pimpinello que ié sèmblo proun.
Usanço :Coume pèr sa cousino, li fueio aduson un bon goust de nose o de coumcoumbre à l'ensalado champanello. Ero proun acampado e de cop que i'a cultivado à passa tèms. La planto sarro li car e ajudo à la couagulacioun dóu sang. Sèr pèr sougna li plago e li bruladuro.
Port : Erbo
Taio : 8 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Poterium
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à juliet
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Champino
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Poterium verrucosum Link ex G.Don, 1832
(= Sanguisorba verrucosa A. Braun, 1867 )